Liệu pháp oxy cao áp (HBOT) là phương pháp hít thở oxy tinh khiết trong buồng áp suất cao, giúp tăng cường lượng oxy hòa tan trong máu. Việc cung cấp oxy dồi dào và trực tiếp này kích thích quá trình tái tạo tế bào, giảm viêm, và tăng cường khả năng phục hồi của cơ thể. Đặc biệt, HBOT đã được nghiên cứu và cho thấy tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị viêm khớp, giúp giảm đau và cải thiện chức năng khớp.
Các loại viêm khớp
Viêm khớp được chia thành hơn 100 loại khác nhau. Phổ biến nhất là viêm xương khớp và viêm khớp dạng thấp, ngoài ra còn những loại khác thường thấy như sau:
- Viêm xương khớp
Đây là một trong những dạng viêm khớp phổ biến nhất, chủ yếu ảnh hưởng đến tay, đầu gối và hông. Viêm xương khớp xảy ra khi sụn bảo vệ ở đầu xương bị mài mòn theo thời gian. Tình trạng này gây đau, cứng khớp, và hạn chế vận động, thường gặp ở người lớn tuổi hoặc những người chịu áp lực kéo dài lên khớp. - Viêm khớp dạng thấp
Đây là một rối loạn tự miễn dịch và viêm do hệ thống miễn dịch của cơ thể kích hoạt, lúc đó xương và sụn trong khớp bị phá hủy. Tuổi tác, giới tính, hay hút thuốc, béo phì, đặc điểm di truyền và sinh non có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp. - Bệnh gút
Bệnh gút là một dạng viêm khớp do rối loạn chuyển hóa axit uric trong cơ thể, dẫn đến sự lắng đọng tinh thể urat tại khớp. Bệnh gây đau đột ngột, sưng đỏ và nóng tại các khớp, thường xuất hiện ở ngón chân cái. Gút thường liên quan đến chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh. - Viêm xơ cơ
Viêm xơ cơ có đặc điểm là đau lan rộng khắp cơ thể kèm theo mệt mỏi, khó ngủ, và suy giảm chức năng vận động. Viêm xơ cơ có thể liên quan đến các yếu tố di truyền, căng thẳng kéo dài, hoặc chấn thương. - Viêm khớp ở trẻ em
Viêm khớp tự phát ở trẻ em là một trong những loại viêm khớp phổ biến nhất ảnh hưởng đến trẻ em, gây ra tình trạng khuyết tật do làm hỏng vĩnh viễn các khớp. - Viêm khớp ngón tay cái
Viêm khớp ngón tay cái, còn được gọi là khớp cổ tay-bàn tay, gây đau, sưng, và giảm sức cầm nắm, làm hạn chế cử động và gây khó khăn trong các hoạt động hàng ngày. Viêm khớp ngón tay cái phổ biến hơn ở người lớn tuổi hoặc những người có tiền sử chấn thương ở bàn tay. - Viêm khớp nhiễm trùng
Viêm khớp do vi khuẩn hoặc nấm tác động được gọi là viêm khớp nhiễm trùng. Các khớp hông và đầu gối thường là vị trí hay bị ảnh hưởng nhất. - Viêm khớp vảy nến
Đây cũng là một rối loạn tự miễn dịch xảy ra ở những người mắc bệnh vảy nến, gây viêm đau và sưng tại các khớp. Nếu không điều trị kịp thời, viêm khớp vảy nến có thể dẫn đến tổn thương khớp vĩnh viễn. - Viêm cột sống dính khớp
Viêm cột sống dính khớp là một bệnh viêm mãn tính chủ yếu ảnh hưởng đến cột sống và khớp vùng chậu, gây đau, cứng khớp và hạn chế vận động. Bệnh thường xuất hiện ở người trẻ tuổi, đặc biệt là nam giới, và có thể dẫn đến dính cột sống, làm mất độ linh hoạt.
Các triệu chứng phổ biến của viêm khớp
Một số triệu chứng thường thấy báo hiệu viêm khớp bao gồm:
- Đau giữa các vùng khớp
- Mệt mỏi thường xuyên
- Giảm cân không chủ đích
- Cứng khớp, sưng khớp, vận động kém linh hoạt
- Sốt
Viêm khớp được phát hiện bởi các y bác sĩ có chuyên môn và bằng các phương pháp y học hiện đại bao gồm:
- Chụp X-quang
- Xét nghiệm máu để kiểm tra lượng giảm bạch cầu và giảm tiểu cầu
- Chụp MRI
Trên thực tế, viêm khớp thường gây ra bởi các yếu tố thừa cân béo phì, nhiễm trùng, chấn thương, do môi trường nghề nghiệp và hút thuốc.
Đọc thêm: Vai trò của HBOT trong hồi phục chấn thương thể thao.
Điều trị viêm khớp bằng liệu pháp Oxy Cao Áp HBOT
Liệu pháp oxy cao áp (HBOT) sử dụng oxy tinh khiết ở áp suất cao, làm tăng lượng oxy trong máu và các mô. Liệu pháp này có thể làm giảm sự khó chịu và kích ứng mà những người bị viêm xương khớp gặp phải. HBOT giúp ngăn ngừa hệ thống miễn dịch tự hủy hoại do viêm khớp dạng thấp gây ra. Nhiều nghiên cứu đã được báo cáo tình trạng viêm khớp được cải thiện khi điều trị bằng oxy tăng áp.
Ngoài tác dụng làm giảm sự khó chịu và ngăn ngừa tiến triển của viêm khớp, oxy cao áp làm giảm quá trình tế bào lão hóa, khiến sụn khớp chậm thoái hóa. Theo nhiều nghiên cứu, HBOT làm tăng cường giải phóng tế bào gốc và kích thích sự biệt hóa của chúng thành nhiều mô khác nhau, có thể hỗ trợ chữa lành khớp bị thương.
Một số lợi ích khác của oxy cao áp được báo cáo trong tài liệu là giảm viêm, giảm đau, tác dụng điều hòa miễn dịch, tái tạo mô và thúc đẩy phục hồi và vận động của khớp.
Tài liệu tham khảo
1.Ma L, Cranney A, Holroyd-Leduc JM. Acute monoarthritis: what is the cause of my patient’s painful swollen joint? CMAJ. 2009 Jan 06;180(1):59-65.
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2612045/
2.Reginato AM, Olsen BR. The role of structural genes in the pathogenesis of osteoarthritic disorders. Arthritis Res. 2002;4(6):337-45.
Doi: 10.1186/ar595
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC153840/
3. Bas S, Genevay S, Meyer O, Gabay C. Anti-cyclic citrullinated peptide antibodies, IgM and IgA rheumatoid factors in the diagnosis and prognosis of rheumatoid arthritis. Rheumatology (Oxford). 2003 May;42(5):677-80.
DOI: 10.1093/rheumatology/keg184
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK518992/
4. Neogi T. Clinical practice. Gout. N Engl J Med. 2011 Feb 03;364(5):443-52.
5. UHMS Position Statement: Low-Pressure Fabric Hyperbaric Chambers Title: Low-Pressure Fabric Hyperbaric Chambers. 2017. [(accessed on 23 May 2021)]. Available online: https://www.uhms.org/images/Position-Statements/UHMS_Position_Statement_LP_chambers_revised.pdf
6. Wilson HD, Toepfer VE, Senapati AK, Wilson JR, Fuchs PN. Hyperbaric oxygen treatment is comparable to acetylsalicylic acid treatment in an animal model of arthritis. The Journal of Pain. 2007 Dec 1;8(12):924-30.
Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1526590007007353
7. Slade JB, Potts MV, Flower AM, Sit MT, Schmidt TW. Pain improvement in rheumatoid arthritis with hyperbaric oxygen: report of three cases. Undersea & Hyperbaric Medicine: Journal of the Undersea and Hyperbaric Medical Society, Inc. 2016 Jul 1;43(4):467-72.
Link: https://europepmc.org/article/med/28763177
8. Sit, Michelle T. MD∗; Schmidt, Thomas W. MD†; Edmonds, Lance D. MD∗; Kelly, Jason A. MD‡; Sky, Karen M. MD§; Thornton, Jennifer A. PhD‡; McNeary-Garvin, Antoinette M. MSN‡; Thom, Stephen R. MD, PhD∥; Slade, John B. MD‡. The Effects of Hyperbaric Oxygen on Rheumatoid Arthritis: A Pilot Study. JCR: Journal of Clinical Rheumatology: December 2021 – Volume 27 – Issue 8 – p e462-e468
9. E. Palzur, M. Zaaroor, E. Vlodavsky, F. Milman, and J. F. Soustiel, “Neuroprotective effect of hyperbaric oxygen therapy in brain injury is mediated by preservation of mitochondrial membrane properties,” Brain Research, vol. 1221, pp. 126– 133, 2008.
Link: https://www.hindawi.com/journals/omcl/2022/1582432/