Trong thời gian gần đây, sự quan tâm của dư luận đối với tình trạng ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn ngày càng tăng cao. Sự cố môi trường và tình trạng nồng độ khói bụi dày đặc đã gây ra tình trạng ô nhiễm không khí. Điều này gây nên những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe con người.
Bản chất ô nhiễm không khí
Không khí ô nhiễm là một vấn đề tồn tại xung quanh chúng ta và rất khó tránh khỏi. Điều đáng chú ý là nồng độ khói bụi mà chúng ta thường thấy không thể phản ánh hoàn toàn mức độ ô nhiễm không khí.
Trên toàn cầu, cả trong các thành phố và vùng nông thôn, môi trường sống đều chứa đựng các chất ô nhiễm độc hại vượt quá các chỉ số chất lượng không khí được WHO khuyến nghị. Ở Châu Âu, gần như mọi người đều phải chịu ảnh hưởng từ ô nhiễm không khí. Mỗi năm, hơn 90% dân số tiếp xúc với nồng độ các hạt bụi mịn ngoài trời vượt quá các tiêu chuẩn chất lượng không khí của Tổ chức Y tế Thế giới. WHO cũng cho biết việc sử dụng các thiết bị đo ô nhiễm không khí trực tuyến sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về mức độ ô nhiễm không khí ở nơi mà họ sống, thay vì chỉ dựa vào nhận định bằng mắt thường.
Theo WHO, có 6 chất chính gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng đến sức khỏe con người, bao gồm:
- Oxit nitơ (NOx)
- Oxit lưu huỳnh (SOx)
- Cacbon monoxit (CO)
- Chì
- Ozon tầng mặt đất
- Hạt bụi mịn với kích thước nhỏ hơn 2,5 micron (PM 2.5)
Trong số này, các hạt bụi mịn PM 2.5 đặc biệt đáng lo ngại, vì chúng có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, ảnh hưởng đến cả hệ hô hấp và hệ thống mạch máu. Mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe con người sẽ phụ thuộc vào mức độ và thời gian tiếp xúc với không khí ô nhiễm.
Ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến sức khỏe con người thế nào?
Ô nhiễm không khí đang trở thành một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe toàn cầu. Đến nay, nửa dân số trên thế giới không có sự tiếp cận đến nguồn nhiên liệu sạch hoặc công nghệ sạch. 9/10 người dân đang phải hít phải không khí ô nhiễm, và mỗi năm có đến 7 triệu người mất mạng vì tác động của ô nhiễm không khí.
Tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người là cực kỳ nghiêm trọng, tương đương với việc hút thuốc lá. 1/3 số ca tử vong do đột quỵ, ung thư phổi và các bệnh tim mạch đều có liên quan đến ô nhiễm không khí. Các chất ô nhiễm nhỏ trong không khí có thể xâm nhập sâu vào hệ thống hô hấp và tuần hoàn của cơ thể, gây tổn thương cho phổi, tim và não.
Không chỉ là nguyên nhân gây ra một số bệnh, ô nhiễm không khí cũng làm trầm trọng thêm các bệnh mãn tính như hen suyễn, bệnh tim mạch, ung thư phổi, và gây ra nhiều biến chứng tâm thần và tâm lý. Các hạt bụi mịn và siêu mịn, phần lớn là nguyên nhân của ô nhiễm không khí, đã được xếp vào nhóm chất gây ung thư cho con người.
Tác động của ô nhiễm không khí lên sức khỏe con người đang được nhận biết rộng rãi hơn, với các nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và một loạt các vấn đề sức khỏe. Từ các biến chứng thần kinh và tâm lý, kích ứng mắt, đến các bệnh ngoài da và bệnh mãn tính như tiểu đường và ung thư, ô nhiễm không khí đều gây ra ảnh hưởng tiêu cực. Đặc biệt, tác động của ô nhiễm không khí còn lan rộng tới sự phát triển của thai nhi, gây ra các vấn đề như sinh non và sinh nhẹ cân.
Theo ước tính mới nhất từ WHO, việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí đang đóng góp vào các yếu tố rủi ro cho nhiều căn bệnh nguy hiểm hơn so với những gì chúng ta từng nghĩ trước đây.